Hoe gaat de zon?

Hoe gaat de zon?

Met de vraag "hoe gaat de zon?" bedoelen mensen meestal: wanneer en waar gaat de zon onder. Dat klinkt simpel, maar het antwoord hangt af van verrassend veel factoren—je geografische locatie, de dag van het jaar, je oriëntatie ten opzichte van het noorden en zelfs obstakels zoals bomen of gebouwen in je omgeving. In deze blog lees je hoe dat allemaal samenkomt, en wat dat betekent voor de zoninval in jouw tuin.

Waarom verandert de zonsondergang elke dag?

De zonsondergang verschuift elke dag een beetje. In juni geniet je van lange avonden met licht tot ver na 22:00, terwijl het in december al rond 16:30 donker wordt. Maar waarom is dat zo?

• De aardas staat scheef ten opzichte van de baan die de aarde rond de zon maakt. Daardoor komt het zonlicht in de zomer onder een andere hoek binnen dan in de winter.
• De rotatie van de aarde zorgt ervoor dat de zon dagelijks opkomt en ondergaat, maar het moment en de plaats aan de horizon veranderen voortdurend.
• Je breedtegraad bepaalt hoeveel verschil er is tussen zomer en winter. Hoe noordelijker je bent, hoe extremer de verschillen in daglengte.

Dit alles betekent dat zonsondergang geen vast gegeven is, maar een dynamisch fenomeen dat dagelijks verschuift. En dat heeft direct invloed op hoe lang en waar de zon in jouw tuin schijnt.

Hoe laat gaat de zon onder?

In Nederland varieert de zonsondergang enorm door het jaar heen. Op 21 juni kan de zon in Groningen om 22:05 ondergaan, terwijl op 21 december in Maastricht de zon al om 16:30 verdwijnt. Wil je precies weten hoe laat dat voor jouw locatie is? Dan kun je bijvoorbeeld kijken op timeanddate.com of gebruik maken van onze eigen zon-inval-simulator:

Let op: deze tijden geven alleen aan wanneer de zon onder de horizon verdwijnt. In de praktijk kan een gebouw of boom zorgen dat jij al eerder in de schaduw zit. Daarom is het belangrijk niet alleen naar tijd, maar ook naar richting te kijken.

Waar gaat de zon onder?

De plek aan de horizon waar de zon ondergaat heet het azimut—de richting in graden ten opzichte van het noorden. Ook dit azimut verschilt door het jaar heen:

• Rond 21 juni: de zon gaat onder in het noordwesten (azimut ca. 310°)
• Rond 21 december: de zon gaat onder in het zuidwesten (azimut ca. 230°)
• In het voorjaar en najaar: de zon gaat onder in het westen (azimut ca. 270°)

Dit betekent dat de avondzon in de zomer veel verder naar rechts aan de horizon staat dan in de winter. Dus heb je een tuin op het noordwesten? Dan kun je ’s zomers heerlijk in de avondzon zitten—maar in december schijnt daar vrijwel geen zon.

Wat betekent dit voor jouw tuin?

Door te begrijpen waar en wanneer de zon ondergaat, kun je beter plannen waar je ’s avonds wilt zitten, welke planten voldoende licht krijgen en of je misschien toch liever een tuin op het westen hebt. Hier zijn een paar praktische voorbeelden:

• Wil je ’s avonds barbecueën in de zon? Zorg dan dat je terras op het westen of noordwesten ligt.
• Heb je een trampoline of een speelplek voor kinderen? Dan is schaduw in de namiddag wenselijk—kies dan juist de oostkant.
• Voor planten zoals tomaten en lavendel is de volle middag- en avondzon ideaal. Die zet je dus op de zuidwestelijke plek.

Benieuwd hoe je zoninval nog nauwkeuriger kunt voorspellen—zelfs inclusief schaduw van bomen en huizen? Lees ook onze blog over hoe je zelf de zon in jouw tuin berekent.